Wat wordt er met intellectueel eigendom bedoeld?
Onder intellectueel eigendom vallen onder andere teksten, foto’s, muziek en uitvindingen. De meeste creaties dus. Deze mag je niet zomaar kopiëren of hergebruiken, omdat ze wettelijk beschermd worden. Indien je deze creaties kopieert, dien je dit te doen uit zuiver legale bronnen. De kopieën die je verzamelt mag je vervolgens niet openbaar maken of verder verspreiden.
Verschillen in intellectueel eigendom
Een digitale kopie van een dvd of cd mag alleen voor eigen gebruik worden gemaakt, maar downloaden uit illegale bronnen is nooit toegestaan, ook niet voor eigen gebruik. Het kan zijn dat er op bepaalde cd’s of dvd’s kopieerbeveiliging is aangebracht door de auteur. In dit
geval is kopiëren voor eigen gebruik weer niet toegestaan, omdat een beveiliging nooit mag worden omzeild. Computerprogramma’s vallen onder weer andere regels dan bijvoorbeeld een cd of dvd. Ze mogen ook niet voor eigen gebruik worden gekopieerd. Het kan zijn dat bepaalde programma’s met open source software zijn gemaakt: hier mag iedereen aan sleutelen, zolang hij maar op rechtmatige wijze aan de ‘sleutel’ van de software is gekomen.
Hoe kan je een octrooi of een patent aanvragen?
Het aanvragen van een patent of octrooi voor een uitvinding (zowel een product als een proces) gaat via het Octrooicentrum Nederland. Patent en Octrooi betekent feitelijk hetzelfde. Het heeft veel voordelen om ergen patent op te hebben: het beschermt je uitvinding namelijk voor een periode van maximaal twintig jaar. Het Octrooicentrum Nederland is onderdeel van de RVO: de Rijksdienst Ondernemend Nederland. De aanvraag mag zowel in het Nederland als in het internationaal gebruikte Engels gebeuren. Indien je kiest voor een Engelse versie hoef je de aanvraag op een later tijdstip niet meer te vertalen als je bijvoorbeeld ook een Europees octrooi aanvraagt. Let op: ongeacht de taal van de aanvraag, de conclusies dienen te allen tijde in het Nederlands te zijn opgeschreven.
Wat zijn de kosten voor het aanvragen van een octrooi?
Het aanvragen een octrooi is niet gratis. Het kost wat (administratiekosten en dergelijke moeten op iemand verhaald kunnen worden), maar je hebt er ook ontzettend veel voordeel van. In Nederland kan je een patent op twee manieren aanvragen: online en op papier. Online kost dit 80 euro en op papier 120 euro. Hier zitten de kosten van een gemachtigde (ook wel: octrooigemachtigde) nog niet bij. De octrooigemachtigde is iemand die helpt bij het aanvragen van het octrooi.
Zijn er ook onderhoudskosten voor een octrooi?
Ja. Een octrooihouder betaalt ieder jaar een zogenaamde instandhoudingstaks. De website van de RVO kan hierover meer informatie geven.
Hoe lang is een octrooi geldig?
In Nederland wordt een uitvinding maximaal twintig jaar beschermd met een octrooi. Wat houdt die bescherming in de praktijk in? Het komt er feitelijk op neer dat je concurrenten de technologie, de methode of het idee dat jij ontwikkeld hebt niet mogen kopiëren, laat staan toepassen om geld mee te verdienen. De periode van octrooi kan door de octrooihouder worden gebruikt om de ontwikkelings- en investeringskosten van het product terug te verdienen.
Het maatschappelijk nut van een octrooi
Het uitgeven van octrooien is een middel van de overheid om het voor bedrijven en voor individuen aantrekkelijk te maken constant te blijven innoveren. Het lijkt misschien wat tegenstrijdig, maar in feite speelt een octrooi vernieuw dus in de kaart.
Wat gebeurt er als het octrooi afloopt?
Je exclusieve rechten op het product komen te vervallen. De details van de uitvinding worden publiek gemaakt, met als gevolg dat iedereen er zonder strafvervolging gebruik van kan maken. Op dit moment zal de uitvinding op bredere schaal in de maatschappij worden toegepast.
Wat is een Europees octrooi?
Indien je een Europees octrooi aanvraagt, kan je zelf kiezen in welke landen je dit wilt laten registreren. Je kan kiezen uit alle landen binnen de Europese Unie en zelfs een aantal landen daarbuiten, zoals Noorwegen, Zwitserland en Turkije. Het Europees octrooi geldt in totaal in maximaal 38 landen.
Wat is een unitair octrooi?
Unitair betekent letterlijk ‘strevend naar eenheid’. Het unitair octrooi houdt in dat je slechts één octrooi nodig hebt voor Nederland en alle andere landen van de Europese Unie. Spanje, Kroatië en Polen vormen de enige uitzonderingen op het unitair octrooi. Hiervoor heb je aparte octrooien nodig.
Hoe vraag je een Europees patent of octrooi aan?
Een Europees octrooi vraag je niet aan via het Octrooicentrum Nederland, maar via het EOB: het Europees Octrooi Bureau. Onder Europees octrooi wordt eigenlijk een bundeltje van afzonderlijke octrooien bedoeld die op nationaal niveau gelden.
Wat wordt bedoeld met een Unitair octrooi?
Het unitair octrooi is een nieuw initiatief van de Europese Unie. Het is in feite een Europees octrooi met een ‘unitair’ (verenigend) effect. In de praktijk zal dit inhouden dat je niet meer voor elk Europees land afzonderlijk aan hoeft te geven dat je octrooibescherming wilt krijgen. Uitsluitend voor Kroatië, Spanje en Polen zal een afzonderlijk octrooi blijven gelden.
Wat zijn de voordelen van een Unitair octrooi?
– In de praktijk zal het aanvragen van het unitair octrooi een stuk goedkoper zijn dan het aanvragen van een Europees octrooi met rechtsbescherming in alle EU-landen afzonderlijk. Op dit moment kost dat namelijk minstens 20.000 euro. De kosten voor een unitair octrooi zullen rond de 6000 euro liggen. Een gedeelte van de kostenbesparing zit hem in de veel eenvoudigere aanvraag en de beperking van de bijkomstige administratiekosten.
– Een ander voordeel is dat je het unitair octrooi niet meer in verschillende talen hoeft op te stellen. Het Engels, Duits of Frans zal volstaan. Deze drie talen worden als gemeenschappelijke talen beschouwd.
– Het derde voordeel is dat je je als ondernemer geen zorgen meer hoeft te maken over de regels voor iedere lidstaat afzonderlijk. Er zal een centrale set regels voor het unitair octrooi bestaan.
Nederlandse octrooiprocedures
Nederlandse octrooiprocedures vinden plaats in de rechtbank van Den Haag. De rechtbank vraagt Octrooicentrum Nederland dikwijls om advies. Den Haag zal ook een deelkantoor krijgen van het UPC: het Eengemaakt Europees octrooigerecht. Het UPC is bevoegd zaken af te handelen wat betreft inbreuk en nietigheid van zowel Europese octrooien als unitaire octrooien.
Totstandkoming Centraal octrooigerecht van de EU
Gelijktijdig met de invoering van het unitaire octrooi zal er ook een centraal Europees octrooigerecht – het Eengemaakt Octrooigerecht – in het leven worden geroepen. Dit gerecht zal uitspraak doen bij geschillen over Europese octrooien. Het Eengemaakt Octrooigerecht zal drie hoofdkantoren krijgen, in Frankrijk (Parijs), Engeland (Londen) en Duitsland (München). De landen die deelnemen aan dit octrooigerecht kunnen ook een eigen deelkantoor openen. Zo is al bekend dat in Nederland een deelkantoor geopend zal worden in Den Haag.
Hoe bescherm je je rechten?
Indien een ander misbruik maakt van een idee dat onder het intellectueel eigendomsrecht valt, ben je zelf verantwoordelijk voor het ondernemen van (juridische) stappen. Er is sprake van misbruik als de uitvinder van een merk of creatie geen toestemming (octrooilicentie) heeft gegeven. Het is uiteindelijk aan de rechter om te bepalen of er sprake is van inbreuk op het recht.
Wat kan je doen tegen inbreuk op je eigendom?
De meest voor de hand liggende stap is het persoonlijk aanspreken van de persoon of de onderneming die inbreuk maakt op je intellectueel eigendomsrecht. Is dat niet voldoende voor het vinden van een resolutie? Dan komt er een rechter aan de zaak te pas. Een kort geding bijvoorbeeld kan een verbod op inbreuk afdwingen. Andere eisen zijn: het terugeisen van goederen of de vernietiging van concurrerende goederen. Schadevergoeding of een gedeelte van de behaalde winst zijn andere eisen die je als intellectueel eigendomhouder kunt stellen.
Hoe wordt het recht gehandhaafd?
De rechten van een IE-houder (Intellectueel Eigendomhouder) zijn opgenomen in het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering en in de Richtlijn 2004/48 voor Handhaving van Intellectuele Eigendomsrechten. Indien je als IE-houder naar de rechter stapt, volgt een civiele procedure.
Kan intellectueel eigendomsrecht ook via het strafrecht gehandhaafd worden?
Ja, dit is mogelijk, al is het niet gebruikelijk, noch wenselijk en wordt het gezien als een uiterste middel. Strafrechtelijke handhaving is alleen mogelijk in uiterste gevallen, bijvoorbeeld bij: piraterij en namaak op grote schaal, bereidingen van volksgezondheid en als er mogelijkerwijs criminele organisaties bij de inbreuk van eigendomsrecht betrokken zijn. Strafrechtelijke handhaving ligt niet in de handen van de Intellectueel Eigendomhouder, maar van het Openbaar Ministere en de FIOD (Fiscale Inlichtingen en OpsporingsDienst).
Welke rol speelt de douane bij de handhaving van IE-rechten?
Indien iemand buiten Nederland of buiten de EU je IE-rechten schendt, of je vermoedt dat dit het geval is, dan kan je de douane verzoeken om op te treden. Vereiste is wel dat de goederen zich onder douanecontrole of -toezicht bevinden. Indien een verzoek wordt goedgekeurd, kan de douane bij een controle de betreffende goederen tegenhouden. Het is dan aan de IE-rechtenhouder om vervolgstappen te ondernemen.
Het ‘ontmantelen’ van een octrooi
Er bestaat zoiets als de ‘Nietigheidsprocedure’. Deze wordt niet aangespannen door de houder van Intellectueel Eigendom, maar door iemand die het niet eens is met het bestaan van een zeker octrooi. Indien hij kan aantonen dat een patent ten onrechte verleend is, kan het nietig worden verklaard.
